Het etiket

2015-07-18

Schone schijn of een bron van informatie?

Je kunt er niet om heen, het etiket op een wijnfles. Niets zo belangrijk als de eerste indruk, dus er wordt steeds meer werk gemaakt van het ontwerp. Zeker toen de supermarkten zich op wijn gingen storten en het niet meer alleen mannen waren die wijn kochten.

wettelijke informatie

Bepaalde informatie op het etiket binnen Europa is verplicht. Denk daarbij aan het alcoholpercentage, de inhoudsmaat en de vermelding over sulfieten(*). Ook de producent (al dan niet verstopt achter een registratienummer), land en streek en oogstjaar zijn altijd te vinden. Veel van deze vermeldingen zijn ook afhankelijk van de appelatie waaronder de wijn op de markt wordt gebracht. Daarbij kunnen landen heel verschillende systemen hanteren. Uiteraard wordt er vermeld wanneer een wijn voldoet aan de regels voor biologische en/of biologisch-dynamische wijnen. Daar is tegenwoordig het groene blaadje met de sterretjes voor.

fantasiekastelen

Toen wijn drinken nog weggelegd was voor een kleine elite, stonden er op de etiketten meestal nog imposante wapens of kastelen. De man kocht de wijn aan. Uiteraard waren dat toen nog voornamelijk Europese wijnen. Informatie over de wijn stond eigenlijk niet op het etiket. Ook niet over de gebruikte druivensoorten. Je werd geacht dat te weten. Bourgogne kon niet anders dan pinot noir of chardonnay zijn.
Eind jaren zeventig leerden de supermarkten een veel bredere kring mensen wijn te drinken. In eerste instantie ook Europese wijnen en meestal met etiketten in dezelfde stijl als voorheen. Echter, de herkomst was niet altijd even duidelijk, dus kon je soms een plaatje van hetzelfde château op heel verschillende wijnen tegen komen. Ook nu ontbrak meestal nog de aanvullende informatie.

vrouwenetiketten - mannenetiketten

Naarmate wijn meer algemeen ingang begon te vinden, zochten de supermarkten naar goedkopere wijnen. Daarbij viel het oog steeds meer op de nieuwe wereld. Daar kon op veel grotere schaal en tegen geringere kosten wijn geproduceerd worden. Door de industrialisatie van de wijnproductie kon ook de smaak jaar op jaar vrijwel hetzelfde blijven. Ook omdat in de nieuwe wereld vrijwel altijd monocépagewijnen gemaakt werden, dus van een druivensoort. Dit en het feit dat steeds vaker de vrouw de wijn kocht, deed langzamerhand een nieuwe stijl etiketten ontstaan.
Omdat de nieuwe wereld geen appelatieregels kende, werd op het etiket de naam van de druif steeds belangrijker. En het land van herkomst uiteraard. Hierdoor ontstond een groter bewustzijn over druivensoorten, maar door de vrij eenzijdige aanplant ook een versmalling naar een handjevol internationale druiven. Marketeers ontdekten bovendien dat vrouwen sneller een wijn kochten als er een dier of bloem op stond. Daarom wordt wel gezegd dat deze kleurige etiketten 'vrouwenetiketten' zijn en die met de traditionele kastelen 'mannenetiketten'.

wederzijdse beïnvloeding

Doordat nieuwe wereldwijnen meestal de druivensoort prominent vermelden, zie je nu steeds vaker dat ook in traditionele wijngebieden in Europa op het achteretiket de gebruikte druivensoorten vermeld worden.
Anderzijds zie je dat de nieuwe wereld ook op zoek is naar meer afbakening van hun wijnen. Ook daar zie je steeds meer appelatiesystemen ontstaan, waardoor producenten hun imago kunnen opvijzelen. Tot nu werd wijn uit de nieuwe wereld toch vaak beschouwd als makkelijke slobberwijn. Maar omdat ook op andere continenten met goedkoop bulkproduct weinig te verdienen is, zie je ook daar een verschuiving naar kwaliteit. Specifieke herkomstbenamingen naar beter terroir is daar een onderdeel van.
Als wijnliefhebber kun je alleen maar blij zijn met dit streven naar kwaliteitsverbetering. Zolang dit gepaard gaat met grotere expressie en een sprekend eigen karakter, is dat alleen maar positief. En dat etiketten nu meer informatie geven dan vroeger, is ook erg prettig. We zijn tenslotte niet allemaal wijnkenners, die de complete lijst cru's van de Bordeaux kunnen opdreunen. Als wijngenieter is het alleen maar prettig, dat je door de uitgebreidere informatie makkelijker kan ontdekken waar je voorkeuren liggen.

wijnproefcursus

Wil je gerichter kennis maken met diverse wijnen, druiven en hun smaken, dan kun je in september meedoen met de wijnproefcursus in onze winkel. Op twee avonden neemt magister vini Jan Vegter je mee op een klein wijnavontuur.

----

(*) vrijwel alle wijn bevat sulfieten. De maximaal toegestane hoeveelheid is wettelijk vastgelegd, voor biologische wijnen geldt een lagere limiet dan voor reguliere. Ook  zogenaamde natuurwijnen kunnen sulfieten bevatten. Het gaat dan niet om toegevoegde, maar om sulfieten die ontstaan tijdens de vergisting.